Dobrze zamontowana instalacja fotowoltaiczna złożona z wysokiej jakości komponentów pracuje niezawodnie i bezobsługowo. Mimo to prawo budowlane, producent i zdrowy rozsądek nakładają konieczność wykonywania regularnych przeglądów. Czy jest obowiązkowy? Tak, choć nie jest to wyrażone wprost w przepisach. Czy warto go przeprowadzić? Jeśli zależy Ci na żywotności i wydajności instalacji fotowoltaicznej, bez wątpienia powinieneś o nim pomyśleć.
Przegląd instalacji PV wykorzystuje zarówno wizualne oględziny, jak i zastosowanie odpowiedniego sprzętu. Obejmuje inspekcję i kontrolę paneli fotowoltaicznych, inwertera, połączeń elektrycznych, systemu montażowego oraz uziemień instalacji.
Na co dzień, jeśli dysponujesz aplikacją do swojego systemu fotowoltaicznego, możesz sprawdzać wydajność swoich modułów — zwykle całej instalacji, w przypadku mikroinwerterów lub optymalizatorów mocy także poszczególnych elementów. Dzięki temu, jeśli zauważysz znaczne obniżenie wydajności instalacji, możesz skorzystać z interwencyjnego serwisu fotowoltaiki. Domowy monitoring sprzętu nie wystarczy jednak do wykrywania w porę usterek. Z tego powodu właściciele instalacji fotowoltaicznych powinni wykonywać regularne przeglądy.
Regularne przeglądy instalacji pozwolą Ci w porę wykryć usterki i awarie, a także zapobiec poważnym konsekwencjom — postępującej degradacji systemu fotowoltaicznego, porażeniom lub w najgorszym wypadku pożarom. Wielu właścicieli fotowoltaiki zaniedbuje tę kwestię. Tymczasem do okresowej kontroli zobowiązują ich przepisy, a także wymagania producenta, niezbędne do utrzymania gwarancji.
Polskie prawo budowlane nakłada na właścicieli obiektów budowlanych obowiązek przeprowadzenia przeglądu co najmniej raz na 5 lat. Dotyczy to zarówno budynku, jak i jego otoczenia. Sprawdźmy przepis w ustawie z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Dotyczy on obowiązkowej kontroli, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia; kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów.
Choć przegląd instalacji fotowoltaicznej nie jest tu wymieniony jako taki, bez wątpienia dotyczy to również fotowoltaiki, która jest częścią instalacji elektrycznej budynku. Należy wziąć pod uwagę, że w razie wypadku i obrażeń osób, w tym na skutek ewentualnego pożaru, właściciel obiektu może być pociągnięty do odpowiedzialności, jeśli w ciągu ostatnich pięciu lat nie wykonał przeglądu. Ustawa Prawo budowlane zakłada możliwość nałożenia grzywny na właściciela, jeśli nie dopełni obowiązku.
Przegląd instalacji PV wykonujemy co najmniej raz na 5 lat, by sprostać wymogom budowlanym, jednak cała instalacja fotowoltaiczna wymaga przeglądu raz w roku, by utrzymać gwarancję producenta. Obowiązkowe przeglądy gwarancyjne może wykonać tylko certyfikowana ekipa. Wymagania wynikają z gwarancji producentów poszczególnych komponentów i urządzeń oraz umów podpisanych z wykonawcą instalacji. Kontrola stanu technicznego systemu jest też konieczna dla wypłacenia odszkodowania od ubezpieczyciela w razie wypadku.
Taki serwis instalacji fotowoltaicznej wykonujemy, gdy zauważamy nieprawidłowości w jej działaniu. Kontrola stanu technicznego jest wskazana, jeśli zauważysz nagły spadek wydajności systemu fotowoltaicznego. Tak może się zdarzyć na skutek różnych usterek, zwłaszcza uszkodzeń mechanicznych, spowodowanych przez gradobicia, burze, wichury czy działalność zwierząt.
Powtórzmy za przepisami: kontrola obejmuje badanie instalacji elektrycznych w zakresie sprawności
Tyle mówią nam przepisy, a w praktyce przegląd fotowoltaiki obejmuje też elementy kluczowe dla jej pracy. Poniżej omawiamy obszary kontroli.
Obiekty budowlane wraz z każdą instalacją elektryczną muszą być w czasie ich użytkowania poddawane kontrolom. Obowiązkowe przeglądy raz na 5 lat to mało — dla dobra Twojego i wydajności samej instalacji warto wykonywać je częściej, zgodnie z zaleceniami producentów. Należy przy tym skontaktować się z firmą, która ma do tego uprawnienia i wystawi protokół na potrzeby gwarancji oraz kontroli państwowych.
Instalacja PV powinna być badana najlepiej co roku, ale jeśli zauważysz problemy, które wymienimy za chwilę, należy jak najszybciej zgłosić się do serwisantów. Dlaczego? Uszkodzenia mogą powodować wtórne usterki i degenerację całego systemu.
To możesz zobaczyć w swojej aplikacji. Nie wpadaj jednak w panikę! Jeśli widzisz spadek produkcji prądu, mogą to być nietypowe warunki pogodowe. Warto sprawdzić wyniki z ostatnich dni oraz analogicznego okresu w roku poprzednim. Niewielki spadek to zwykle skutek znacznego zachmurzenia lub zabrudzenia paneli.
Znaczna utrata wartości jednak wskazuje, że Twoja instalacja PV wymaga serwisu. Pamiętaj, że moduły w standardowym systemie pracują z wydajnością tego najsłabszego. Mogły też ujawnić się wady fabryczne lub niepoprawny montaż.
Jeśli Twój falownik od czasu do czasu się wyłącza i pobiera prąd z sieci, jest to wskazanie do serwisu. Problem może być w samym urządzeniu, ale nie tylko. Inną przyczyną może być niewłaściwa konfiguracja lub, co często się zdarza, przeciążenie sieci energetycznej. Zdarza się, że falownik nie jest już w stanie oddawać nadwyżek do sieci, ponieważ napięcie w niej wyklucza możliwość odbierania prądu z Twojej instalacji. Dotyczy to na przykład południa w słoneczne dni. Serwisant na podstawie badania inwertera pomoże Ci ustalić, co się właściwie stało. Niestety, może tak być, że napięcie w sieci jest za wysokie — wtedy powinieneś zwiększyć autokonsumpcję. Zalecamy zakup magazynu energii.
Widoczne uszkodzenia paneli mają najczęściej skutek wymieniony chwilę wcześniej, czyli spadek wydajności instalacji PV. Przyczyn jest kilka. Może to być pęknięcie lub zarysowanie szkła, za którym umieszczone są ogniwa. Tak dzieje się po intensywnych gradobiciach. Mogło dojść do odwarstwienia folii antyrefleksyjnej. Zdarzają się przebarwienia i mikrouszkodzenia ogniw, efekt PID, wreszcie hotspoty. Uszkodzony, niesprawny moduł można jedynie wymienić. Jeśli jednak uszkodzenie nie przebiega ze spadkiem wydajności, być może da się go naprawić.
Jeśli pominiesz regularne przeglądy instalacji fotowoltaicznej, mogą Cię spotkać konsekwencje. Niedotrzymanie terminów narzucanych przez Prawo budowlane może zostać ukarane przez karę grzywny do 5 tysięcy złotych, nakładaną przez organ nadzoru budowlanego, a gdy dojdzie do pożaru lub porażenia prądu, w wyniku którego inne osoby odniosą obrażenia, sąd może nałożyć karę ograniczenia lub pozbawienia wolności.
Inne konsekwencje to utrata gwarancji — z tego powodu tak ważne jest, by wykonywać coroczne przeglądy instalacji. Dodatkowo w razie wypadku brak przeglądu może doprowadzić do odmowy wypłacenia odszkodowania przez ubezpieczyciela.
Wreszcie, instalacja fotowoltaiczna powinna być badana technicznie, by wykrywać w porę wszelkie awarie. Inaczej grozi Ci spadek wydajności paneli fotowoltaicznych. To oznacza niższe zwroty z inwestycji. Dodatkowo im szybciej zostanie wykryta usterka, tym mniejsze są koszty naprawy komponentów — wymienienie jednej części w porę będzie mniej kosztowne niż wymiana wszystkich elementów, które uległy uszkodzeniu przez jeden wadliwy. Pamiętajmy też, że choć pożary fotowoltaiki zdarzają się rzadko, to jednak może do nich dojść, podobnie jak do porażeń.
Przegląd fotowoltaiki wymagany przez przepisy może przeprowadzić wyłącznie elektryk z odpowiednimi uprawnieniami, który wystawi protokół. Dla gwarancji także istotny jest certyfikat serwisanta. Skontaktuj się z ekipą, która wykonała Twoją instalację. Możesz też skontaktować się z nami — FlexiPower Group wykonuje przeglądy gwarancyjne i obowiązkowe.
Ceny z reguły nie przekraczają tysiąca złotych. Dotyczy to standardowych mikroinstalacji. Koszt może wzrosnąć, jeśli instalacja jest duża, ale zwłaszcza wtedy, gdy jest położona na znacznej wysokości lub stromym dachu. Wówczas konieczne są podnośniki lub podesty. Mniej zapłacisz za serwis instalacji na gruncie lub płaskim dachu.
Protokół przeglądu instalacji fotowoltaicznej to dokument potwierdzający przeprowadzenie kontroli technicznej systemu PV. Obejmuje on różne aspekty związane z bezpieczeństwem, wydajnością i zgodnością instalacji z obowiązującymi przepisami.
Taki protokół może być wymagany np. przez ubezpieczyciela, operatora sieci energetycznej lub w ramach rutynowej konserwacji instalacji PV.
Jeśli szukasz przeglądu, zapraszamy do skorzystania z naszej oferty. Nasi elektrycy przeprowadzają przeglądy obowiązkowe, gwarancyjne oraz interwencyjne. W wielu przypadkach jesteśmy w stanie wykonać bieżące naprawy na miejscu. Wystawiamy protokół zgodny ze wzorem — producenta lub organów nadzoru.